همه چيز در مورد پزشكي

به گزارش : يكي از عوارض عمومي استئوپروز شكستگي است كه بيشتر در ستون فقرات، لگن و كمر رخ مي دهد. اگرچه بيشتر به عنوان يك بيماري در خانم ها در نظر گرفته شده است، اما مي تواند مردان را نيز درگير كند و صرف نظر از آن هايي كه مبتلا به استئوپروز هستند، بسياري از مردم چگالي استخواني پاييني دارند كه آن ها نيز در معرض خطر استئوپروز هستند.

بايد بدانيد كه هيچ گاه براي پيشگيري يا كنترل استئوپروز خيلي دير و يا خيلي زود نيست. شما مي توانيد براي داشتن استخوان هايي محكم و سالم در طول زندگي، اقداماتي به عمل آوريد.

علائم

معمولا شما در مراحل اوليه آسيب هاي استخواني، درد يا علامت ديگري نخواهيد داشت. اما هنگامي كه استخوان ها در اثر استئوپروز ضعيف مي شوند، ممكن است علائمي شامل موارد زير بروز كند:

* درد پشت؛ به علت شكستگي يا فروريختگي مهره ها كه مي تواند بسيار شديد باشد.

* كوتاهي قد به مرور زمان

* خميدگي يا قوز

* شكستگي مهره سوپرازورب c ها، كمر، لگن يا ديگر استخوان ها

علل

دانشمندان هنوز نمي دانند كه حقيقتا علت بروز استئوپروز و يا پوكي استخوان چيست، اما آن چه مشخص است آن است كه در اين حالت فرآيند نرمال بازساخت استخوان از بين مي رود و يا كند مي گردد.

استخوان هاي شما به طور پيوسته در حال تغيير هستند، بافت استخواني نو ساخته شده و بافت هاي قديمي فرو مي ريزند(باز جذب)، اين فر آيند بازساخت ناميده مي شود. زماني كه شما جوان هستيد سرعت ساخت استخوان از تجزيه آن بيشتر است لذا تراكم استخواني افزايش مي يابد. حدود سن ۳۰ سالگي شما به بيشترين تراكم استخواني خود مي رسيد. بعد از آن، بازساخت استخواني ادامه خواهد داشت اما سرعت از دست دادن كمي بيشتر از ساخت آن است.

احتمال بروز استئوپروز وابسته به اين است كه شما در دوره اوج تراكم استخوان، سنين ۲۰ تا ۳۰ سالگي، چه مقدار توده استخواني به دست آورده و بعد از آن با چه سرعتي از دست بدهيد. هر چه ذخيره تراكم استخواني شما بالاتر باشد، در واقع ذخيره بيشتري داشته و احتمال بروز استئوپروز كمتر خواهد بود.

استحكام استخوان ها به سايز و چگالي آن ها بستگي دارد، بخشي ازچگالي استخواني وابسته به ميزان كلسيم، فسفر و مقدار ديگر مواد معدني در استخوان ها است. زماني كه مقدار مواد معدني در استخوان ها كمتر از حد طبيعي باشد، آن ها استحكام كمتري دارند و در نهايت ساختار محافظتي داخلي خود را از دست سوپرازورب p خواهند داد.

موارد ديگري مانند سطح هورمون ها نيز بر چگالي استخواني اثر گذار هستند. متاسفانه در زنان زماني كه ميزان استرو‍ژندر يائسگي كاهش مي يابد، تجزيه بافت استخواني بيشتر مي شود. در مردان نيز سطوح پايين تستوسترون و هورمون هاي جنسي مي تواند باعث از دست دهي بافت استخوان گردد.

عوامل خطر

برخي از عواملي كه احتمال بروز استئوپروز را افزايش مي دهند قابل تغيير اما برخي ديگر غير قابل تغيير هستند.

عوامل خطري كه مي توانيد آن ها را تغيير دهيد

* دريافت پايين كلسيم

كمبود هميشگي كلسيم يك نقش اصلي در پيشرفت استئوپروز دارد. دريافت پايين كلسيم در كاهش چگالي استخوان، در از دست دادن زودرس بافت استخواني و افزايش خطر شكستگي نقش دارد.

* مصرف تنباكو

نقش اصلي تنباكو در استئوپروزيز به طور واضح روشن نيست، اما محققين مطمئن هستند كه مصرف تنباكو با ضعيف شدن استخوان ها ارتباط دارد.

* اختلالات غذا خوردن

زنان و مردان دچار بي اشتهايي عصبي يا بوليميا در معرض خطر چگالي استخواني پايين مي باشند.

* زندگي بي تحرك

افرادي كه زمان زيادي را بدون تحرك و نشسته مي گذرانند نسبت به افرادي كه تحرك بيشتري دارند، بيشتر در معرض خطر استئوپروز مي باشند. هر نوع فعاليت ورزشي تحمل وزن براي استخوان ها مفيد است، به ويژه به نظر مي رسد كه پياده روي، دويدن، پريدن، نرمش جراحي پوست هاي بدني و كار با وزنه براي ساختن استخوان هاي سالم مفيد هستند.

* مصرف الكل

مصرف الكل خطر بروز استئوپروز را افزايش مي دهد، زيرا الكل مي تواند در توانايي بدن براي جذب كلسيم تداخل كند.

* مصرف فراوان قهوه و چاي

كافئين موجود در اين مواد غذايي در جذب كلسيم اختلال ايجاد مي كند.

* مصرف غذاهاي حاوي نمك فراوان.

* مصرف فراوان نوشابه هاي گازدار

* مصرف داروهاي كورتيكواستروئيدي

مصرف طولاني مدت داروهاي كورتيكواستروئيدي مثل پردنيزون، كورتيزون، پردنيزولون و دگزامتازون به استخوان ها آسيب مي رسانند. اين داروها از درمان هاي متداول بيماري هاي مزمني مثل آسم، آرتريت روماتوئيد و لوپوس هستند و ممكن است شما نتوانيد مصرف آن ها را براي كاهش خطر استئوپروز قطع كنيد. چنان چه مجبور هستيد براي دوره طولاني از استروئيد ها استفاده كنيد، پزشك شما بايد چگالي استخواني تان را چك كرده و داروهاي ديگري براي جلوگيري از زيان استخوان توصيه كند.

* درمان هاي ديگر

مصرف طولاني مدت داروهاي مهار كننده آروماتاز براي درمان سرطان پستان، داروهاي ضد افسردگي كه مهاركننده هاي انتخابي سروتونين (SSRIs ) ناميده مي شوند، داروي درمان سرطان مانند متوتركسات، برخي داروهاي ضد حمله عصبي، داروهاي بلوكه كننده اسيد كه مهاركننده هاي پمپ پروتون ناميده مي شوند و داروهاي ضد اسيد معده حاوي آلومينيوم همگي با افزايش لوهمن روشه خطر استئوپروز در ارتباط هستند.

فاكتورهاي خطري كه نمي توانيد تغيير دهيد.

* جنسيت زن

شكستگي هاي ناشي از استئوپروز در زنان ۲ برابر مردان مي باشد.

* افزايش سن

با افزايش سن خطر ابتلا به استئوپروز افزايش مي يابد.

* نژاد

نژاد آسيايي يا سفيدپوستان در معرض خطر بالاي استئوپروز مي باشند.

* سابقه خانوادگي

چنان چه والدين يا خواهر و برادري مبتلا به استئوپروز داريد بايد بدانيد كه شما در معرض خطر مي باشيد، به ويژه اگر سابقه خانوادگي شكستگي نيز داشته باشيد.

* سايز اسكلت

زنان و مردان لاغر(با نمايه توده بدني ۱۹ و كمتر) يا اسكلت بدني كوچك در معرض خطر هستند، زيرا احتمالا تراكم استخواني كمتري براي بهره بري از آن در سنين بالاتر دارند.

* هورمون تيروئيد

هورمون تيروئيد خيلي بالا نيز مي تواند باعث از دست دهي بافت استخوان گردد. اين حالت مي تواند هم با فعاليت بيش از حد تيروئيد(هيپرتيروئيديسم) و هم با دريافت بالاي هورمون تيروئيد در درمان كم كاري تيروئيد(هيپوتيروئيديسم) رخ دهد.

* يائسگي و يا عدم پريودهاي ماهيانه در خانم ها

در اين موارد با كاهش سطح استروژن بروز استئوپروز تشديد مي گردد.

* وضعيت هاي پزشكي و فرآيند هايي كه سلامت استخوان را تحت تاثير قرار مي دهند.

جراحي هاي معده(گاستروكتومي) و جراحي هاي كاهش وزن مي تواند بر توانايي سوپرازورب h بدن در جذب كلسيم اثر گذار باشد. بنابراين شرايطي مانند بيماري هاي كرون، سلياك، هيپرپاراتيروئيديسم و بيماري كوشينگ(يك اختلال نادر كه در آن غده فوق كليه هورمون هاي كورتيكواستروئيدي بيش از حد نرمال توليد مي كند) نيز مي توانند چنين شرايطي ايجاد كنند.

منبع: تبيان