عفونت زخم پس از جراحى

عفونت زخم بعد از جراحى به‌دنبال آلودگى باكتريال در حين جراحى يا پس از آن روى مى‌دهد. معمولاً عفونت محدود به بافت زيرجلدى مى‌باشد.

زخم‌هاى جراحى را مى‌توان به چهار دسته تقسيم كرد:

۱. تميز (بدون هيچ آلودگى از منبع خارجى يا داخلى)

۲. كمى آلوده (تميز - آلوده)

۳. شديداً آلوده

۴. عفونى (كه ضمن جراحى در آن عفونت واضح مشاهده مى‌شود). ميزان عفونت در موارد تميز، حدود ۵/۱% مى‌باشد. زخم‌هاى تميز - آلوده (مانند آنچه در جراحى معده يا كيسه صفرا به‌وجود مى‌آيد)، حدود ۵% - ۲ عفونى مى‌شوند. در زخم‌هاى شديداً آلوده، مانند زخم‌هاى جراحى كولون غيرآماده و جراحى‌هاى اورژانس خونريزى يا پرفوراسيون روده، ۳۰% - ۵ احتمال عفونت وجود دارد.

خطر ايجاد عفونت را مى‌توان با دادن يك نمره به‌هريك از موارد زير با دقت بيشترى ارزيابى نمود (”نمره‌بندى SENIC“)

۱. جراحى شكمي،

۲. زمان جراحى بيش از ۲ ساعت،

۳. جراحى آلوده و

۴. تشخيص سه مورد عفونت، به‌جز عفونت زخم. جمع نمرات برابر با صفر، نشان‌دهنده ريسك ۱%، و نمرات ۱، ۲، ۳و ۴ به‌ترتيب نشان‌دهنده ريسك ۳%، ۸%، ۱۷% و ۲۸% مى‌باشند.

حساسيت بيمار با فشار اكسيژن در زخم جراحى به‌صورت معكوس با نمره‌بندى بالا رابطه دارد. ميزان پرفيوژن، محيطى شديداً اهميت داشته، مى‌توان آن را در بالين با توجه به سرعت بازگشت خون مويرگى در پيشانى (كمتر از ۵/۱ ثانيه) و پاتلا (كمتر از ۵ ثانيه)، تغييرات وضعيتى در نبض و فشار خون (نبايد تغييرى وجود داشته باشد)، تورگور كرهٔ چشم و تشنگي، تخمين زد. برخلاف نظر عموم، برون‌ده ادرارى با شيوع عفونت زخم ارتباط ناچيزى دارد. از برند هايي كه در زمينه آر اند دي زخم بسيار فعال بوده از لوهمن روشه ميتوان نام برد

يافته‌هاى كلينيكى

اولين علامت، معمولاً تب مى‌باشد، در صورت وجود تب بعد از عمل، معاينهٔ زخم ضرورى است. ممكن است بيمار از درد زخم شكايت كند. زخم به‌ندرت شديداً ملتهب به‌نظر مى‌رسد، ولى ادم ممكن است واضح باشد، زيرا در اين حالت بخيه‌ها محكم مى‌شوند.

پيشگيرى

سه راه اصلى در پيشگيرى عفونت وجود دارند:

۱. جراحى دقيق، ملايم و تميز

۲. كاهش آلودگى

۳. تقويت مكانيسم‌هاى دفاعى بيمار

تعداد صحيح بخيه‌ها، كمترين تعدادى است كه مى‌تواند اين اهداف را تأمين نمايد. از آنجائى كه بخيه‌ها بافت را مختنق مى‌كنند، بايد تا جائى كه نياز دو لبهٔ بافت براى نزديك‌شدن به‌هم اجازه مى‌دهد، شل زده شوند. بخيه‌هاى زير جلد بايد به‌ندرت به‌كار روند. استفاده از چسب پوستى به‌جاى بخيه يا منگنه باعث كاهش ميزان عفونت، به‌خصوص در زخم‌هاى آلوده مى‌گردد.

بهتر است كه زخم‌هاى شديداً آلوده كه در آنها احتمال عفونت وجود دارد، در ابتدا باز گذاشته شده، با بستن اوليه به‌طريقه تأخيرى درمان شوند. اين بدان معنى است كه لايه‌هاى عمقى در زمانى كه پوست و زيرجلد باز گذاشته و روى آنها گاز استريل قرار داده شده است، بسته مى‌شوند..زخم‌ بايد در روز چهارم يا پنجم بازديد و در صورت عدم وجود آثار عفونت،پانسمان زخم بستر (ترجيحاً توسط چسب‌هاى پوستي) بسته شود.مي توانيد از پماد آلفا هم استفاده كنيد

درمان

درمان اصلى عفونت استقرار يافته زخم، باز كردن زخم و درناژ مى‌باشد. مگر در صورتى‌كه عفونت مهاجم باشد، آنتى‌بيوتيك‌ها ضرورت ندارند.

منبع