همه چيز در مورد پزشكي

اگرچه تعادل بدن انسان با افزايش سن به تدريج افت مي كند، برخي بيماري ها و شرايط سلامت نيز وجود دارند كه مي توانند تاثير منفي بر تعادل انسان داشته باشند زيرا سيستم هايي از بدن را تحت تاثير قرار مي دهند كه به حفظ ثبات مطلوب كمك مي كنند. در ادامه با برخي از مهم‌ترين آنها بيشتر آشنا مي شويم.

ديابت

ديابت كنترل نشده مي تواند بر اندام هاي مختلف بدن تاثير گذار بوده و موجب مشكلات بينايي، عملكرد نامناسب كليه ها، آسيب عصبي، مشكلات دهان و دندان، و دشواري در حفظ تعادل شود. بي ثباتي معمولا در نتيجه تركيبي از فقدان حواس، يا آسيب عصبي، و جريان خون ناكافي به قسمت پاييني پاها شكل مي گيرد. متاسفانه، ديابت كنترل نشده موجب آسيب شديد رگ هاي خوني و/يا عصبي مي شود كه در نهايت به مشكلات شديد پا و قطع عضو منجر مي شود.

مسائل مربوط به گوش داخلي

دستگاه دهليزي، ساختار استخواني در گوش، مي تواند بر بينايي و تعادل انسان تاثيرگذار باشد. به گفته انجمن اختلالات دهليزي آمريكا، دستگاه دهليزي مسئول اطلاعات اسپري اوپسايت حسي مرتبط با حركت، تعادل، و جهت يابي فضايي است. بر همين اساس، يك عفونت گوش ساده نيز مي تواند موجب سرگيجه شود.

شايع‌ترين مشكل گوش داخلي كه بر تعادل تاثيرگذار است، سرگيجه وضعيتي حمله اي خوش خيم (BPPV) نام دارد و زماني رخ مي دهد كه بلورهاي كلسيم در گوش داخلي كه به كنترل تعادل كمك مي كنند از موقعيت عادي خود خارج شده و به هر قسمت ديگر گوش داخلي مي روند. به گفته كلينيك مايو، اين شايع‌ترين دليل سرگيجه در بزرگسالان است.

ميگرن

اگر از افرادي باشيد كه به ميگرن مبتلا هستند، با دردي كه به واسطه حساسيت شديد به به نور و صدا مي تواند موجب بيماري حركت، مشكلات بينايي و اختلال در تعادل شود، آشنا هستيد. سرگيجه معمولا زماني رخ مي دهد كه سيستم اطلاعات ديداري بدن در پردازش درست محرك هاي بيروني از طريق مغز كه براي حفظ تعادل درست نياز است، ناتوان عمل مي كند.

نتايج پژوهشي كه در نشريه Journal of Vestibular Research منتشر شد، نشان داد كه سرگيجه مرتبط با ميگرن موجب اسپاسم، شل شدن رگ هاي خوني، و تغيير در جريان خون به سمت مغز مي شود. سرگيجه مرتبط با ميگرن به بخش هاي مسئول تعادل در مغز حمله مي كند كه بي ثباتي را به همراه دارد.

پا درد و بيماري هاي پا

يكي از دلايل آشكار مشكلات تعادل مي تواند يك سري از بيماري ها و شرايط مرتبط با پاها باشد. مشكلات پا از پينه و ميخچه تا انحراف انگشت شست پا و پا درد مي توانند تاثير منفي بر تعادل انسان داشته باشند.

فشار خون پايين

افت فشار خون ارتواستاتيك زماني رخ مي دهد كه جريان خون به مغز كاهش اسميت اند نفيو يافته و اين مي تواند موجب افت فشار خون شود. اين شرايط فشار خون در شريان ها را كاهش داده و مغز از دريافت خون سرشار از اكسيژن محروم مي شود. نتيجه اين شرايط سبكي سر، آگاهي فضايي مختل شده، سرگيجه و حتي غش، در صورت نشستن يا برخاستن خيلي سريع، است. به طور معمول، افرادي كه داراي فشار خون كمتر از ۹۰ روي ۶۰ هستند، به عنوان افراد داراي فشار خون پايين در نظر گرفته مي شود.

بيماري ام‌اس

مولتيپل اسكلروزيس يك بيماري خودايمني است كه كل سيستم عصبي، از جمله مغز و نخاع را تحت تاثير قرار مي دهد. اين بيماري به ميلين، پوشش محافظ اعصاب، حمله كرده و موجب التهاب و اغلب آسيب ديدگي ميلين مي شود. ميلين مسئوليت انتقال تكانه ها از طريق الياف عصبي را بر عهده دارد و هر گونه آسيب ديدگي آن مي تواند اثر بزرگي را موجب شود. به طور خاص، هرگونه آسيب ديدگي مخچه، يكي از بخش هاي مهم مغز، مي تواند بر تعادل فرد اثرگذار بوده و به بي ثباتي يا ناتواني در كنترل اندام ها منجر شود. يكي از نخستين نشانه هاي بيماري ام‌اس از دست دادن تعادل يا بي حسي در يك سمت از بدن است.

در حال حاضر، درماني براي بيماري ام‌اس وجود ندارد، اما آگاهي درباره آن نسبت به گذشته بيشتر شده است زيرا افراد بسياري را تحت تاثير قرار مي دهد. پيشرفت هاي پزشكي نيز ما را هرچه بيشتر به يافتن راه حلي براي اين شرايط نزديك كرده است. تشخيص زودهنگام بيماري ام‌اس بهترين گزينه براي مديريت علائم آن محسوب مي شود.

برخي داروها

در شرايطي كه بيشتر داروها براي كمك به بهبود ما تجويز مي شوند، اما بسياري پانسمان لوهمن روشه از آنها مي توانند داراي عوارض جانبي باشند كه اثري منفي بر تعادل بدن مي گذارند. به عنوان مثال، مركز كنترل و پيشگيري از بيماري آمريكا به برخي از داروهاي آرام بخش، ضد افسردگي، آنتي هيستامين ها و فشار خون اشاره داشته است كه با مشكلات بينايي، خواب آلودگي، سرگيجه، و آسيب ديدگي گوش داخلي (مركز تعادل ما) مرتبط هستند.

بيماري هاي چشم

پيش‌تر اشاره شد كه برخي شرايط مي توانند در بينايي ما مشكل ايجاد كرده و به بروز مشكلات تعادلي منجر شوند (به عنوان مثال، ديابت). با اين وجود، در صورت مختل شدن بينايي، چشم ها خود مي توانند دروازه اي براي سرگيجه و فقدان تعادل باشند. در صورت بروز مشكل در بينايي يا حتي تمركز ممكن است به راحتي تعادل خود را از دست بدهيد. گاهي اوقات راه حل به سادگي استفاده از عينكي جديد است، اما در موارد ديگر ممكن است مساله اي جدي‌تر، مانند بيماري چشم دليل اصلي بروز مشكل باشد. آزمايش سالانه چشم ها براي تشخيص و پيشگيري از مساله ساز شدن بيماري هايي مانند آب سياه و آب مرواريد توصيه شده است. در بيشتر موارد، تشخيص زودهنگام به درمان موفقيت آميز منتج مي شود.

آسيب عصبي

نوروپاتي محيطي يك آسيب عصبي است كه در بيماران مبتلا به ديابت رايج بوده، اما مي تواند به واسطه عفونت، اعتياد به الكل، يا صدمات ديگر كه موجب آسيب عصبي مي شوند نيز شكل بگيرد. زماني كه اعصاب كنترل كننده حركت يا ماهيچه ها تحت تاثير قرار مي گيرند، اين شرايط مي تواند به از دست رفتن هماهنگي يا تعادل منجر شود.

از ديگر نشانه هاي نوروپاتي محيطي مي سيكاكر توان به درد تيز، سرگيجه، ضعف ماهيچه اي، مشكلات معده، بي حسي در دست ها و پاها، تعريق بيش از حد، و حساسيت به لمس اشاره كرد. در شرايطي كه آسيب عصبي تقريبا همواره برگشت ناپذير است، تشخيص زودهنگام مي تواند به درمان علائم كمك كند.

بيماري پاركينسون

مسائلي كه در سيستم ايمني بدن ايجاد مي شوند مي توانند دليل اصلي بسياري از مشكلات تعادلي و وضع اندامي انسان باشند. به عنوان مثال، بيماري پاركينسون، بيماري ام‌اس، سكته مغزي، يا اختلالات مرتبط با آتاكسي (آتروفي سلول هاي مخچه مغز) اغلب با ناتواني در كنترل ماهيچه در پاها و دست ها همراه هستند كه به از دست رفتن تعادل، دشواري در راه رفتن، و كاهش هماهنگي منجر مي شود.

بيماري پاركينسون اثر چشمگيري بر تعادل و هماهنگي انسان دارد زيرا ناحيه از مغز كه وظيفه توليد دوپامين را بر عهده دارد، تحت تاثير قرار مي دهد. اين ماده امكان انجام حركات روان و هماهنگي حركات ماهيچه اي را فراهم مي كند. افراد مبتلا به بيماري پاركينسون مرگ تدريجي سلول هاي اين بخش از مغز را تجربه كرده و اين شرايط به كاهش سطوح دوپامين منجر مي شود. افت ۶۰ تا ۸۰ درصدي توليد دوپامين با آغاز علائم بيماري پاركينسون همراه است.

تومور مغزي

مغز يكي از مهم‌ترين اندام ها در زمينه عملكرد بدن محسوب مي شود زيرا با سيستم عصبي مركزي ما پيوند خورده است. بخش هايي مشخص از مغز مسئول حركت و هماهنگي هستند، از اين رو، اگر يك تومور در اين بخش ها تشكيل شود مي تواند بر تعادل و سرگيجه اثرگذار باشد.

سندرم رمزي هانت

علائم سندرم رمزي هانت پيچش بيضه (هرپس زوستر اتيكوس) شبيه به زونا بوده و شامل راش هاي پوستي، ضعف، افت شنوايي، و گوش درد مي شود. اين شرايط مي تواند بر اعصاب صورت، شنوايي و دهليزي در نزديكي يكي از گوش هاي شما اثرگذار باشد. سندرم رمزي هانت مي تواند اثر چشمگيري بر تعادل انسان داشته و موجب سرگيجه يا وزوز گوش شود.

منبع: عصرايران