- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 255 مشاهده
نكته مهم در گزارش وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي سبقت سهم هزينه‌هاي بهداشت و سلامت از كل سبد خانوارهاي ايراني در بين جمعيت روستايي نسبت به جمعيت شهري است؛ به‌نحوي كه اين سهم به ۱۱.۲۵درصد در بين خانوارهاي روستايي رسيده؛ درحالي‌كه در بين خانوارهاي شهري ۱۰.۸۷درصد برآورد شده كه از سال ۱۳۹۱تاكنون سابقه نداشته است.
براساس آمارها، در سال گذشته هزينه بهداشت و درمان خانوارهاي شهري ۲۲.۴درصد نسبت به سال قبل از آن افزايش يافته و سهم هزينه سلامت از كل هزينه سالانه خانوارهاي شهري به ۱۰.۸درصد رسيده است. در مقابل هزينه سلامت خانوارهاي روستايي رشد بيشتري داشته و با افزايش ۳۱.۱درصدي، سهم آن از كل هزينه سالانه خانوارهاي روستايي به ۱۱.۲درصد رسيده است.
آمارها از رشد ۲۲.۴درصدي هزينه سلامت خانوارهاي شهري و ۳۱.۱درصدي هزينه سلامت خانوارهاي روستايي حكايت دارد.
ضمن اينكه به‌نظر مي‌رسد افزايش سن و پيرشدن جمعيت، افت سطح درآمد و افزايش هزينه‌هاي بهداشت و سلامت و همچنين اهميت دادن شهروندان به سلامت خود باعث شده تا روند هزينه‌هاي بهداشت و درمان بين خانوارهاي ايراني افزايش يابد. افزون بر اينكه وقوع برخي حوادث طبيعي و بيماري‌هاي ناشي از آن و البته گران شدن نرخ خدمات بهداشت و سلامت باعث شده با وجود اجراي چندساله طرح تحول مدي هاني سلامت، همچنان خانوارهاي ايراني بيش از ۱۱درصد از كل هزينه سالانه خود را به تامين سلامت و بهداشت خود اختصاص دهند. آيا تداوم طرح تحول سلامت با تكيه بر تامين حداكثري هزينه‌هاي سلامت به جاي پيشگيري از بيماري‌ها مي‌تواند روند پرداخت يارانه‌هاي بخش بهداشت و درمان را سامان دهد؟
در مناطق روستايي كلاً تركيب استان‌هاي داراي بيشترين و كمترين سهم تغيير كرده و در شرايطي كه سهم متوسط هزينه‌هاي بهداشت و درمان از كل هزينه‌هاي خانوار روستايي در كشور ۱۱.۲۵درصد بوده است، استان‌هاي گلستان، آذربايجان شرقي و مازندران به‌ترتيب با سهم ۱۶، ۱۵.۸و ۱۳.۶درصدي هزينه درمان از كل هزينه‌هاي خانوار در رتبه اول تا سوم قرار گرفته‌اند. در مقابل استان‌هاي سيستان و بلوچستان، كهگيلويه و بويراحمد و آذربايجان غربي به‌ترتيب با سهم ۴.۷، ۵.۶و ۵.۷درصدي كمترين سهم هزينه درمان از كل هزينه‌هاي خانوار روستايي را داشته‌اند.
احمد ميرخدائي
براساس آمارهاي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، كم‌درآمدترين خانوارهاي شهري، يعني دهك اول، سالانه معادل ۹۴۳هزار تومان در حوزه بهداشت و درمان هزينه مي‌كنند. هزينه بهداشت و درمان سالانه پردرآمدترين خانوارهاي شهري، ژل مدي هاني يعني دهك دهم، به ۱۴ميليون و ۵۱۶هزار تومان مي‌رسد. به‌عبارت‌ديگر خانوارهاي ثروتمند شهري ۱۵.۴برابر خانوارهاي فقير شهرنشين براي بهداشت و درمان هزينه مي‌كنند. شكاف هزينه‌هاي بهداشت و درمان در دهك‌هاي هزينه‌اي شهري در سال ۹۷معادل ۱۳ميليون و ۵۷۳هزار تومان برآورد شده است.
براساس آمارها، سهم متوسط هزينه‌هاي سلامت از كل هزينه‌هاي خانوارهاي شهري به ۱۰.۸۷درصد رسيده و استان‌هاي اصفهان، مازندران و هرمزگان، بالاترين سهم را نسبت به ساير استان‌هاي كشور داشته‌اند. اين استان‌ها به‌ترتيب با سهم ۱۵.۱، ۱۴.۷و ۱۴.۵درصدي در رتبه‌هاي اول تا سوم جدول قرار گرفته‌اند. در اين رده‌بندي، خانوارهاي شهري تهران در رتبه ۲۶جدول قرار گرفته‌اند و سهم متوسط هزينه‌هاي سلامت از كل هزينه‌هاي آنها به ۸.۸درصد رسيده است. در قعر جدول نيز به‌ترتيب استان‌هاي كرمان، بوشهر و خراسان جنوبي با سهم ۶.۵، ۷.۳و ۸درصدي قرار گرفته‌اند.
آمارهاي رسمي نشان مي‌دهد سهم هزينه‌هاي سلامت و بهداشت در سبد هزينه خانوارهاي شهري عسل پزشكي افزايش يافته است. تازه‌ترين آمارهاي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي نشان مي‌دهد سهم هزينه‌هاي بهداشت و سلامت از سبد دخل و خرج خانوار ايراني وارد كانال ۲رقمي شده و براي دومين سال متوالي از مرز ۱۰درصد عبور كرده است.
اين شكاف هزينه‌اي در مناطق روستايي بسيار بالاتر است و به ۲۳برابر مي‌رسد. براساس آمارها، در سال ۹۷هر خانوار روستايي كم‌درآمد (دهك اول) معادل ۳۷۱هزار تومان براي بهداشت و درمان خانوار هزينه كرده است؛ درحالي‌كه هزينه سلامت خانوارهاي دهك دهم و ثروتمند روستايي در اين سال به ۸ميليون و ۵۷۹هزار تومان رسيده است. طبق اين آمارها، شكاف هزينه‌هاي بهداشت و درمان در دهك‌هاي هزينه‌اي روستايي ۸ميليون و ۲۰۸هزار تومان بوده است.
براساس اين آمارها، علاوه بر اينكه شيب تورم حوزه سلامت در مناطق روستايي بيش از شيب تورم مناطق شهري بوده، خانوارهاي روستايي سهم بيشتري از كل هزينه‌هاي خود را صرف بهداشت و درمان كرده‌اند. با توجه به اينكه سهم هزينه‌هاي بيمه‌هاي اجتماعي و درماني در مناطق روستايي كمتر از مناطق شهري است، مي‌توان بالاتر بودن هزينه سلامت مناطق روستايي را ناشي از نبود چتر بيمه كارآمد دانست. البته در دولت يازدهم با ورود بيمه سلامت ايرانيان، بخش عمده افراد فاقد بيمه در كشور، تحت پوشش اين بيمه درماني قرار گرفتند اما از آنجا كه استفاده از اين بيمه‌ها منوط به معرفي پزشك خانواده و مراجعه به بيمارستان‌هاي دولتي است، بخش قابل‌توجهي از هزينه‌هاي محصولات مدي هاني درماني خانوارهاي روستايي، خصوصاً در مراجعه به مطب پزشكان را تحت پوشش قرار نمي‌دهد.
سهم هزينه‌هاي سلامت در سبد هزينه خانوار روستايي نسبت به سبد هزينه خانوار شهري براي نخستين بار سبقت گرفته است.
به‌نظر مي‌رسد پير شدن جمعيت و افزايش توجه خانوارها به سلامت خود باعث شده تا سهم هزينه سلامت از سبد هزينه خانوارها در سال‌هاي اخير رشد كند.
آمارهاي استخراج شده از تركيب هزينه‌هاي خانوارهاي كشور در سال ۱۳۹۷از افزايش ۲۲تا ۳۱درصدي هزينه بهداشت و درمان براي خانوارهاي شهري و روستايي نسبت به سال ۱۳۹۶حكايت دارد. اين ميزان رشد هزينه‌ها در شرايطي رخ داده كه حوزه دارو و درمان در اين سال مشمول دريافت ارز دولتي بوده و هنوز افزايش قيمت دارو به‌واسطه جهش نرخ ارز اعمال نشده بود؛ درحالي‌كه امسال، قيمت برخي اقلام دارويي براي حمايت از توليد داخل تا ۱۰۰درصد افزايش يافته و احتمال افزايش هزينه‌هاي حوزه درمان را بيش‌ازپيش افزايش داده است.
شيب تند هزينه سلامت در روستاها
شكاف هزينه سلامت ثروتمندان و فقرا
سهم هزينه درمان خانوارها به تفكيك استان
به گزارش همشهري، اين آمارها نشان مي‌دهد يارانه‌هايي كه دولت در سال‌هاي متعدد در بخش سلامت و خانوار جامعه هزينه مي‌كند، به نقطه مطلوب اصابت نكرده و ضرورت ايجاب مي‌كند رويكرد يارانه‌اي دولت به جاي اختصاص پماد عسل خارجي حداكثري در بخش سلامت به بخش پيشگيري تغيير كند.
درطول دهه ۹۰خورشيدي سهم هزينه‌هاي بهداشت و درمان از سبد هزينه خانوار شهري از ۸.۶۵درصد به ۱۰.۸۷درصد و در خانوارهاي روستايي از ۸.۰۵درصد به ۱۱.۲۵درصد رسيده است.
در ۳سال گذشته سهم هزينه‌هاي بهداشت و سلامت از سبد هزينه خانوارهاي ايراني از مرز ۱۰درصد عبور كرده و ۲رقمي شده است.
منبع