- نویسنده : عيسي قاسمي
- بازدید : 279 مشاهده
دو نوع اصلي زخم ساق پا وجود دارد:
1. زخم عروقي ممكن است وريدي، شرياني يا مخلوطي از هر دو نوع باشد.
2. زخم وريدي بيشتر در بالاي قوزك پا و با لبه نامنظم است و زخم شرياني ظاهري روشن دارد و در بيمار با زمينه بيماري شرياني ديده مي‌شود.
بيش از 90% از زخمهاي عروقي از نوع وريدي بوده كه به دليل جريان ضعيف خون در وريدها به وجود مي‌آيند، بنابراين در افراد مبتلا به وريدهاي واريسي رخ مي‌دهند. زخمها معمولاً درست بالاي پاشنه ايجاد شده و ممكن است توسط پوست قهوه‌اي متمايل به بنفش و پوسته‌دهنده، احاطه شوند.
زخمهاي شرياني در نتيجه جريان خون بد درشريانهاي تغذيه كننده اندامها به وجود مي‌آيند، افراد مبتلا به مرض قند و كم خوني داسي شكل، به ويژه مستعد ايجاد اين نوع زخمها هستند. زخمهاي شرياني اغلب روي پا ايجاد شده و توسط يك پوست نازك و رنگ پريده احاطه مي‌گردند.
با پيدا شدن اولين علامت يك زخم، بايد با پزشكتان مشورت كنيد. زخمهاي ساق اغلب عفوني شده و عفونت ممكن است به بافتهاي اطراف گسترش يافته، منجر به سلوليت (نوعي عفونت باكتريايي است كه پوست را درگير مي‌كند) گردد.
كارهايي كه بايد انجام شوند:
پزشك ممكن است جهت ارزيابي وضعيت جريان خون ساق مبتلا، بررسي سونوگرافي داپلر را توصيه كند. زخم را بايد به طور منظم پانسمان كرده و جهت جلوگيري از عفونت، كاهش تورم و بهبود جريان خون در آن قسمت از ساق پا، محكم باندپيچي نمود.
پوشيدن جورابهاي حمايت كننده، ورزش كردن منظم و بالا نگه‌داشتن پاها، زمانيكه در حال استراحت هستيد، نيز مي‌تواند به بهبود جريان خون كمك نمايد. اگر داراي يك زخم شرياني هستيد، ممكن است نياز به جراحي داشته باشيد.
پيش آگهي بيماري
در افراد مستعد، بهبود زخمهاي ساق ممكن است ماهها طول بكشد و اغلب عود مي‌كند. در موارد نادري، احتمال دارد پيوند پوست ضرورت پيدا كند.
اگر مستعد زخمهاي ساق پا هستيد، نبايد حتي نسبت به زخمهاي جزيي بي‌توجه باشيد و بايد با پيدايش اولين نشانه‌هاي زخم در ساق پا با پزشكتان مشورت كنيد.
در تقسيم بندي ديگري زخمهاي عروقي شامل دو نوع بورگر و اسكمي اندام تحتاني مي‌باشند:
1. بيماري بورگر يا ترومبوآنژئيت انسدادي به انگليسي بيماري بورگر نوعي اختلال انسدادي يا آترواسكلروتيك سرخرگ ها و سياهرگ‌هاي كوچك تا متوسط اندامهاي فوقاني و تحتاني است. علت اين انسداد التهاب مكرر و پيشرونده و ايجاد لخته در ديواره رگ هاست. اين بيماري معمولاً در ارتباط با استفاده از مشتقات تنباكو به خصوص سيگار كشيدن است ولي با مصرف انواع بدون دود تنباكو نيز ارتباط دارد. از علايم آن درد متناوب انگشتان و زخمهاي دردناك بر روي نوك انگشتان دست و پا است. بيماري بورگر درمان قطعي ندارد و گاه قطع عضو ناگزير است. تنها راه جلوگيري از پيشروي سريع بيماري ترك كامل سيگار و فراورده‌هاي تنباكو است.
2. اسكمي اندام تحتاني
زخمهاي مزمن اندام تحتاني يكي از موارد چالش برانگيز در طب باليني هستند كه با بررسي و درمان مناسب مي‌توان در بسياري از موارد آن‌ها را كنترل كرد. اسكمي اندام تحتاني زماني اتفاق مي‌افتد كه خون‌رساني از طريق عروق اندام كفايت لازم را براي رفع نيازهاي متابوليك اندام نداشته باشد. هرگاه جريان خون شرياني براي رفع نياز عضلات و نسوج ديگر در حال استراحت كافي نباشد، اسكمي اندام حالت بحراني خواهد داشت كه نياز به مداخلات جدي دارد. تخمين زده مي‌شود كه در ۱ تا ۲ درصد از بيماران بالاي ۵۰ سال و مبتلا به بيماري شرياني محيطي، اسكمي بحراني اندام تحتاني اتفاق بيافتد. بنابراين لازم است در اين‌جا تعريف كاملي از بيماري شرياني محيطي و علايم باليني ايسكمي شديد اندام تحتاني ارايه شود.
دو نوع اصلي زخم ساق پا وجود دارد:
1. زخم عروقي ممكن است وريدي، شرياني يا مخلوطي از هر دو نوع باشد.
2. زخم وريدي بيشتر در بالاي قوزك پا و با لبه نامنظم است و زخم شرياني ظاهري روشن دارد و در بيمار با زمينه بيماري شرياني ديده مي‌شود.
بيش از 90% از زخمهاي عروقي از نوع وريدي بوده كه به دليل جريان ضعيف خون در وريدها به وجود مي‌آيند، بنابراين در افراد مبتلا به وريدهاي واريسي رخ مي‌دهند. زخمها معمولاً درست بالاي پاشنه ايجاد شده و ممكن است توسط پوست قهوه‌اي متمايل به بنفش و پوسته‌دهنده، احاطه شوند.
زخمهاي شرياني در نتيجه جريان خون بد درشريانهاي تغذيه كننده اندامها به وجود مي‌آيند، افراد مبتلا به مرض قند و كم خوني داسي شكل، به ويژه مستعد ايجاد اين نوع زخمها هستند. زخمهاي شرياني اغلب روي پا ايجاد شده و توسط يك پوست نازك و رنگ پريده احاطه مي‌گردند.
با پيدا شدن اولين علامت يك زخم، بايد با پزشكتان مشورت كنيد. زخمهاي ساق اغلب عفوني شده و عفونت ممكن است به بافتهاي اطراف گسترش يافته، منجر به سلوليت (نوعي عفونت باكتريايي است كه پوست را درگير مي‌كند) گردد.
كارهايي كه بايد انجام شوند:
پزشك ممكن است جهت ارزيابي وضعيت جريان خون ساق مبتلا، بررسي سونوگرافي داپلر را توصيه كند. زخم را بايد به طور منظم پانسمان كرده و جهت جلوگيري از عفونت، كاهش تورم و بهبود جريان خون در آن قسمت از ساق پا، محكم باندپيچي نمود.
پوشيدن جورابهاي حمايت كننده، ورزش كردن منظم و بالا نگه‌داشتن پاها، زمانيكه در حال استراحت هستيد، نيز مي‌تواند به بهبود جريان خون كمك نمايد. اگر داراي يك زخم شرياني هستيد، ممكن است نياز به جراحي داشته باشيد.
پيش آگهي بيماري
در افراد مستعد، بهبود زخمهاي ساق ممكن است ماهها طول بكشد و اغلب عود مي‌كند. در موارد نادري، احتمال دارد پيوند پوست ضرورت پيدا كند.
اگر مستعد زخمهاي ساق پا هستيد، نبايد حتي نسبت به زخمهاي جزيي بي‌توجه باشيد و بايد با پيدايش اولين نشانه‌هاي زخم در ساق پا با پزشكتان مشورت كنيد.
در تقسيم بندي ديگري زخمهاي عروقي شامل دو نوع بورگر و اسكمي اندام تحتاني مي‌باشند:
1. بيماري بورگر يا ترومبوآنژئيت انسدادي به انگليسي بيماري بورگر نوعي اختلال انسدادي يا آترواسكلروتيك سرخرگ ها و سياهرگ‌هاي كوچك تا متوسط اندامهاي فوقاني و تحتاني است. علت اين انسداد التهاب مكرر و پيشرونده و ايجاد لخته در ديواره رگ هاست. اين بيماري معمولاً در ارتباط با استفاده از مشتقات تنباكو به خصوص سيگار كشيدن است ولي با مصرف انواع بدون دود تنباكو نيز ارتباط دارد. از علايم آن درد متناوب انگشتان و زخمهاي دردناك بر روي نوك انگشتان دست و پا است. بيماري بورگر درمان قطعي ندارد و گاه قطع عضو ناگزير است. تنها راه جلوگيري از پيشروي سريع بيماري ترك كامل سيگار و فراورده‌هاي تنباكو است.
2. اسكمي اندام تحتاني
زخمهاي مزمن اندام تحتاني يكي از موارد چالش برانگيز در طب باليني هستند كه با بررسي و درمان مناسب مي‌توان در بسياري از موارد آن‌ها را كنترل كرد. اسكمي اندام تحتاني زماني اتفاق مي‌افتد كه خون‌رساني از طريق عروق اندام كفايت لازم را براي رفع نيازهاي متابوليك اندام نداشته باشد. هرگاه جريان خون شرياني براي رفع نياز عضلات و نسوج ديگر در حال استراحت كافي نباشد، اسكمي اندام حالت بحراني خواهد داشت كه نياز به مداخلات جدي دارد. تخمين زده مي‌شود كه در ۱ تا ۲ درصد از بيماران بالاي ۵۰ سال و مبتلا به بيماري شرياني محيطي، اسكمي بحراني اندام تحتاني اتفاق بيافتد. بنابراين لازم است در اين‌جا تعريف كاملي از بيماري شرياني محيطي و علايم باليني ايسكمي شديد اندام تحتاني ارايه شود.
منبع : elaraclinic